Smartphone thật hữu ích, nhưng việc quá dính màn hình khiến chúng ta bỏ lỡ những khoảnh khắc quan trọng — từ buổi tối tụ họp với bạn bè đến thời gian chơi game cần tập trung. Nếu bạn đang tìm cách giảm dùng điện thoại mà không tạo cảm giác bị “cắt mạng”, bài viết này tổng hợp 7 cách mình đã thử và thấy hiệu quả, giúp bạn cân bằng cuộc sống số mà vẫn không bỏ lỡ những thông báo quan trọng.
Đặt điện thoại ở một vị trí cố định và tắt bớt thông báo
Một trong những thói quen khiến ta lặp lại hành động với điện thoại là chỉ cần nó ở gần là ta với lấy. Hãy chọn một chỗ ngoài khu vực sinh hoạt thường xuyên — ví dụ một giá sách ở phòng khác hoặc ngăn kéo gần cửa — nhưng vẫn biết chính xác nó nằm đâu để cần là lấy được.
Đồng thời, giảm bớt tiếng “ping” bằng cách tắt thông báo không cần thiết. Bạn có thật sự cần thông báo ngay lập tức từ Facebook hay Instagram? Giữ thông báo cho ứng dụng nhắn tin và cuộc gọi quan trọng là đủ; phần còn lại có thể chờ. Việc này giúp tránh bị dụ mở điện thoại chỉ vì tò mò nhất thời.
Điện thoại đặt trên giá sách, biểu tượng thông báo giảm tiếng ồn
Đeo smartwatch để nhận thông báo quan trọng
Một chiếc smartwatch có thể nghe có vẻ mâu thuẫn, nhưng thực tế nó giúp bạn bớt rơi vào cám dỗ mở điện thoại. Smartwatch báo cuộc gọi, tin nhắn quan trọng mà không cho bạn “lối thoát” kiểm tra mọi nội dung khác trên điện thoại — nhất là khi bạn chọn smartwatch hoặc vòng đeo sức khỏe không có nhiều ứng dụng gây xao nhãng.
Nếu lo rằng smartwatch sẽ càng khiến bạn bị ràng buộc bởi thiết bị, hãy ưu tiên các thiết bị đơn giản (ví dụ vòng theo dõi sức khỏe, Pebble hay các đồng hồ thể thao) thay vì những chiếc đồng hồ có thể cài đủ app giống điện thoại.
Thông báo trên màn hình đồng hồ thông minh, cảnh báo tin nhắn và cuộc gọi
Tự thưởng khi không dùng điện thoại — biến việc “không dùng” thành thói quen thú vị
Thiết lập phần thưởng cho thời gian bạn không dùng điện thoại là cách tâm lý rất hiệu quả. Ví dụ: hai giờ không động đến điện thoại — tự thưởng một chiếc bánh; bốn giờ — một ly cà phê tự đãi; sáu giờ — mua một cuốn sách mà bạn thích. Những phần thưởng nhỏ giúp hình thành động lực lâu dài.
Nếu bạn thích gamification, hãy thử app Forest — khi bạn cam kết không dùng điện thoại, ứng dụng sẽ “trồng” một cây ảo. Hoàn thành mục tiêu sẽ làm rừng ảo của bạn phong phú hơn, và cảm giác nhìn lại thành quả là động lực tinh thần rất dễ thương.
Biểu tượng Android cupcake minh họa sự đổi mới và phần thưởng nhỏ trong thói quen số
Tắt chế độ tiết kiệm pin — để điện thoại không “ở lại” trong tay bạn quá lâu
Nghe có vẻ lạ, nhưng chế độ tiết kiệm pin giúp điện thoại kéo dài thời gian sử dụng — nghĩa là bạn sẽ cầm máy lâu hơn. Hãy tắt chế độ đó, hoặc đơn giản hơn là sạc điện thoại ở một vị trí cách xa bạn (ví dụ bàn ăn, phòng khác). Khi điện thoại ở trên đế sạc xa tầm tay, khoảng thời gian bạn buộc phải rời mắt khỏi màn hình sẽ tăng lên — và đó là thời gian quý giá để làm việc khác.
Ngoài ra, việc sạc thường xuyên cao hơn một chút cũng đồng nghĩa với việc bạn có khoảng “ngắt kết nối” bắt buộc khi chờ pin đầy.
Điện thoại đang sạc đặt xa khu vực sinh hoạt để giảm việc cầm máy liên tục
Chuẩn bị giải trí thay thế: sách, e-reader, tablet cho mục đích rõ ràng
Một phần lớn thói quen dùng điện thoại xuất phát từ… chán. Hãy chuẩn bị sẵn các lựa chọn giải trí khác: một cuốn sách trên bàn trà, e-reader trong phòng tắm, hoặc tablet chỉ để xem phim khi nấu ăn. E-reader giúp bạn giữ thói quen đọc mà không bị cám dỗ bởi thông báo hay mạng xã hội.
Những lựa chọn vật lý, như sách giấy hay đồ thủ công nhỏ, cũng là phương án hiệu quả giúp bạn bớt mơ hồ cầm điện thoại chỉ để “lướt thấy gì đó”.
E-reader cầm tay gần hoa, gợi ý thay thế điện thoại bằng đọc sách thư thái
Dành thời gian cho sở thích mới — chuyển năng lượng vào điều sáng tạo
Khi bạn có một hoạt động hấp dẫn khác, khả năng với lấy điện thoại tự nhiên sẽ giảm. Hãy thử một sở thích thủ công như đan móc, sơn mô hình Warhammer, nấu nướng công phu, hoặc tập thể thao nhỏ. Những kết quả hữu hình — một cái khăn, một mô hình hoàn thiện — cho cảm giác đạt được, giúp bạn kiên trì hơn với thói quen không dán mắt vào màn hình.
Bắt đầu nhỏ và kiên nhẫn: chọn điều bạn thực sự muốn làm, không phải theo xu hướng hay vì “nên thử”.
Thử nghiệm và tận hưởng quá trình — bạn sẽ thấy nhẹ nhàng hơn
Điều quan trọng nhất là thử các cách ở trên theo kiểu thử-sai: không phải phương án nào cũng phù hợp với mọi người. Mình đã thử đặt điện thoại xa, tắt thông báo và dùng Forest — vài tuần sau cảm thấy thời gian rảnh chất lượng hơn. Nếu bạn từng đóng app rồi liền mở lại vì thói quen, đó là dấu hiệu để thử một thay đổi nhỏ.
Hãy bắt đầu từ một thay đổi dễ dàng, theo dõi cảm xúc và điều chỉnh. Bạn sẽ ngạc nhiên khi nhận ra mình có thể tận hưởng cuộc sống mà không cần mọi thứ trên màn hình liên tục.
Bạn đã thử cách nào trong số này chưa? Chia sẻ chiến thuật giảm dùng điện thoại và cảm nhận của bạn ở phần bình luận nhé!
