Từ lâu VS Code là lựa chọn mặc định cho tôi nhờ hệ sinh thái mở rộng và tiện lợi. Nhưng gần đây sự tiện lợi đó bắt đầu nặng nề — chậm chạp, tiêu thụ tài nguyên bất thường, và làm gián đoạn nhịp làm việc. Vì vậy tôi quyết định rời vùng an toàn và thử Zed, một trình soạn thảo mã nguồn mở viết bằng Rust, hứa hẹn đem lại trải nghiệm mượt mà hơn và khơi lại niềm hứng thú mỗi khi mở file mới.
Cảm giác “native” và hiệu năng vượt trội
Không phải ứng dụng web
Khi nói Zed có cảm giác native, tôi muốn nhấn vào việc nó không giống một ứng dụng web đóng gói như VS Code. Zed được xây dựng bằng Rust và tận dụng GPU để render giao diện, điều này chuyển hoá trực tiếp thành cảm giác phản hồi tức thì khi gõ phím — ngay cả trên các file lớn. Việc không có độ trễ giữa nhấn phím và ký tự xuất hiện giúp tôi giữ được dòng chảy (flow) khi coding.
Tôi còn nhận thấy quạt laptop tắt nhanh hơn sau khi đóng VS Code và khởi chạy Zed — một dấu hiệu rõ ràng của tiêu thụ tài nguyên nhẹ nhàng hơn. Giao diện mặc định của Zed tinh gọn, ít rườm rà hơn so với setup VS Code thường bị quá tải bởi theme và icon pack. Màu sắc và highlight mặc định sắc nét, dễ chịu với mắt, vì thế tôi không cần cài hàng chục extension chỉ để “cho đẹp”.
Giao diện khởi động Zed — trình soạn thảo Rust với giao diện gọn nhẹ, hiệu năng cao
Tùy biến không thua kém VS Code
Thoải mái thiết lập theo thói quen
Về mặt tùy biến, Zed không hề thua kém. Trong Settings > Appearance bạn có thể tinh chỉnh hầu hết thành phần giao diện. Vì đã dùng VS Code nhiều năm, việc đặt keymap về phím tắt kiểu VS Code giúp tôi giữ nguyên thói quen điều hướng file và quản lý split-pane ngay lập tức.
Zed có chế độ Vim gốc rất mượt — vì là tính năng nội tại nên cảm giác nhanh hơn bất kỳ extension Vim nào tôi từng dùng trên VS Code. Dù hệ sinh thái extension của Zed chưa đa dạng như VS Code, nhiều tính năng mà trước kia cần extension nay đã là native: tích hợp Git nhanh như chớp, hỗ trợ cộng tác, và các công cụ xử lý văn bản mạnh mẽ. Khi tôi cần extension, các lựa chọn hiện có đều chất lượng, gọn nhẹ và an toàn hơn.
Tích hợp AI mượt mà, không phải “gắn vào ngoài”
Agentic editing và dự đoán mã nâng cao
Một điểm khác biệt lớn là cách Zed tích hợp AI: nó được thiết kế để AI là một phần cốt lõi, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào extension như GitHub Copilot trên VS Code. Tính năng Agentic editing cho phép tôi giao phó những tác vụ phức tạp cho “đại lý” AI — cảm giác như làm việc với một cộng sự chứ không chỉ là đề xuất tự động.
Zed cũng có dự đoán đoạn mã toàn diện, hiển thị khối code mà AI cho rằng tôi sắp viết, và cho phép chọn đoạn mã để yêu cầu AI thực hiện các tác vụ nhỏ. Ngoài ra, Zed hỗ trợ preview Markdown, thao tác dòng/văn bản mạnh, script tuỳ chỉnh để tự động hóa, và cấu trúc LSP giúp intelligence về ngôn ngữ hoạt động hiệu quả mà không cần bloat nhiều extension.
Cộng tác tích hợp sẵn — làm việc nhóm nhanh gọn
Chia sẻ workspace như trò chơi đồng đội
Tính năng khiến tôi bất ngờ nhất chính là cộng tác thời gian thực tích hợp sẵn. Bạn không cần cài plugin: mở command palette, chia sẻ workspace, gửi link — đồng đội click vào là vào ngay. Con trỏ của họ hiện tức thì, không có độ trễ đáng kể, nhờ lõi trình soạn thảo rất nhẹ và nhanh.
Khả năng cộng tác mượt giúp tôi loại bỏ nhu cầu với một số extension của VS Code trước đây. Quan trọng hơn, Zed là mã nguồn mở — toàn bộ source có thể kiểm tra trên GitHub, tạo thêm độ tin cậy cho những ai quan tâm tới bảo mật và minh bạch phần mềm.
Cộng tác thời gian thực trên Zed — chia sẻ workspace và con trỏ đồng bộ
Nhẹ nhàng, nhanh nhạy — nhưng vẫn cần thời gian hoàn thiện
Chuyển từ một “ông lớn” như VS Code sang Zed cũng có độ cong học tập: tôi phải làm quen lại vài phím tắt và chấp nhận rằng hệ sinh thái của Zed vẫn đang phát triển. Tuy vậy, tiêu chí cốt lõi của tôi là hiệu năng và môi trường tập trung — và Zed chiến thắng rõ rệt ở hai yếu tố này.
Nếu bạn ưu tiên tốc độ, giao diện sạch và tích hợp AI + cộng tác sẵn có, Zed là ứng viên rất đáng thử. Còn nếu bạn cần mọi extension chuyên sâu đã quen thuộc trên VS Code, có thể Zed chưa đủ cho mọi trường hợp — nhưng với nhịp phát triển hiện tại, đây là lựa chọn hứa hẹn.
Logo Zed — trình soạn thảo mã nguồn mở thay thế VS Code
Kết lại, Zed mang tới trải nghiệm native, phản hồi tức thì khi gõ, tích hợp AI và cộng tác mượt mà — những điều khiến tôi thực sự hào hứng mở file mới. Bạn đã thử Zed chưa? Hãy chia sẻ trải nghiệm hoặc chiến thuật chuyển từ VS Code sang Zed ở phần bình luận — mình rất muốn biết bạn thấy điểm nào ấn tượng nhất!
