Esports World Cup (EWC) lần thứ hai đang diễn ra, mang theo một làn sóng tranh cãi và sự chia rẽ sâu sắc trong cộng đồng esports nói chung và từng tựa game tham gia nói riêng. Điều đáng nói là EWC được tài trợ hoàn toàn bởi Quỹ Đầu tư Công (PIF) của Ả Rập Xê Út, một trường hợp điển hình của “sportswashing” – tức là việc sử dụng các sự kiện thể thao để làm mềm mại hình ảnh của một chính phủ trong mắt công chúng. Vậy, đằng sau những giải đấu hào nhoáng này là gì và tại sao nó lại gây nên một cuộc tranh luận lớn đến vậy?
Bóng Ma Nhân Quyền: Điều Gì Khiến Esports World Cup Trở Thành “Tâm Điểm”?
Lý do chính khiến Esports World Cup vấp phải sự phản đối là hồ sơ nhân quyền đáng báo động của Ả Rập Xê Út. Những vi phạm này đã được ghi nhận rộng rãi bởi nhiều tổ chức quốc tế uy tín, tạo nên một cái bóng lớn bao trùm lên mọi sự kiện được chính phủ này tài trợ.
Án Tử Hình Và Quyền Của Cộng Đồng LGBTQ+
Ả Rập Xê Út vẫn duy trì và thực thi án tử hình. Trong năm 2022, hơn 190 người đã bị hành quyết, bao gồm 81 người trong một ngày duy nhất, theo báo cáo từ Human Rights Watch. Nghiêm trọng hơn, việc là thành viên của cộng đồng LGBTQ+ là bất hợp pháp tại Ả Rập Xê Út và có thể bị trừng phạt bằng án tử hình, như Human Dignity Trust đã chỉ rõ. Đây là một vấn đề nhạy cảm và hoàn toàn đi ngược lại các giá trị tiến bộ mà nhiều cộng đồng game thủ trên thế giới đang hướng tới.
Quyền Phụ Nữ Và Các Cáo Buộc Bạo Hành
Phụ nữ ở Ả Rập Xê Út vẫn chịu sự quản lý của một người giám hộ nam giới theo luật pháp. Không có sự cho phép của người giám hộ, một phụ nữ không thể xin việc làm, đi du lịch, lấy hộ chiếu hoặc thực hiện một số thủ tục y tế nhất định. Amnesty International báo cáo rằng những phụ nữ biểu tình chống lại hệ thống này đã bị giam giữ và tra tấn bằng cách sốc điện, đánh đập, treo ngược từ trần nhà và tấn công tình dục.
Vụ Ám Sát Nhà Báo Jamal Khashoggi
Thái tử Mohammed bin Salman đã bị Cục Tình báo Trung ương Hoa Kỳ (CIA) xác định là người trực tiếp ra lệnh ám sát nhà báo Jamal Khashoggi vào năm 2018, sau một cuộc điều tra được The Washington Post công bố. Vụ việc này đã gây chấn động toàn cầu và càng làm xấu đi hình ảnh của chính phủ Ả Rập Xê Út.
Những Lo Ngại Chung Về Nhân Quyền
Ngoài những điểm nêu trên, còn rất nhiều trường hợp khác về các hành vi vi phạm nhân quyền đang diễn ra được ghi nhận ở Ả Rập Xê Út. Những vấn đề này khiến không ít người trong cộng đồng esports phải đặt ra câu hỏi về đạo đức khi tham gia hoặc ủng hộ các sự kiện được tài trợ bởi một quốc gia như vậy.
Cộng Đồng League of Legends Chia Rẽ: Giữa Tiền Tỷ Và Lương Tâm
Phần thi đấu Liên Minh Huyền Thoại (League of Legends) của EWC dự kiến bắt đầu vào ngày 16 tháng 7, và đây chính là tâm điểm của sự chia rẽ trong cộng đồng. Quyết định của các streamer, tổ chức đã làm bùng lên nhiều cuộc tranh luận nảy lửa.
IWDominate: Lời Từ Chối Giá Trị Tiền Bạc
Streamer nổi tiếng Christian “IWDominate” Rivera đã công khai tuyên bố rằng anh sẽ không co-stream sự kiện này, mặc dù được đề nghị một “số tiền kinh khủng”. Rivera chia sẻ trên tài khoản cá nhân: “Tôi sẽ không co-stream EWC. Tôi đã được đề nghị một số tiền không tưởng (gấp hơn 3 lần thu nhập hàng tháng của tôi từ stream) cho 5 ngày, nhưng tôi không cảm thấy thoải mái khi chấp nhận lời đề nghị này.” Anh cũng nhấn mạnh rằng bản thân đang ở vị trí tài chính ổn định và hiểu rằng không phải ai cũng có thể từ chối những lời đề nghị hấp dẫn như vậy.
Caedrel: Quyết Định Gây Bão Trong Cộng Đồng
Ngược lại, streamer Liên Minh Huyền Thoại nổi tiếng nhất, Marc Robert “Caedrel” Lamont, đã thông báo rằng anh sẽ stream sự kiện này, gây ra sự chia rẽ sâu sắc trong cộng đồng người hâm mộ của anh. Một cộng đồng dành riêng cho streamer này, “Pedro’s Peepos” trên Reddit, hiện đang tràn ngập các cuộc thảo luận về quyết định co-stream EWC của anh. Lamont đã khẳng định rằng kênh stream của anh là một không gian phi chính trị, nhưng một số người hâm mộ không hài lòng với lời giải thích này, cho rằng việc phớt lờ các hàm ý chính trị và đạo đức của một sự kiện được tổ chức vì mục đích chính trị bản thân nó đã là một quan điểm chính trị.
Đội tuyển Team Falcons tranh tài tại Esports World Cup, đại diện cho những khoản đầu tư mạnh mẽ của Ả Rập Xê Út vào ngành esports.
Động Thái “Khó Hiểu” Từ Riot Games
Trong khi đó, Riot Games, nhà phát triển Liên Minh Huyền Thoại, đã cho phép Esports World Cup tài trợ cho giải Mid-Season Invitational (MSI) năm nay, và trong hai năm gần đây, họ còn tạo ra một “khoảng nghỉ” ngắn trong hệ thống thi đấu chuyên nghiệp để các đội tuyển Liên Minh Huyền Thoại hàng đầu có thể tham gia EWC. Đây không phải lần đầu tiên Riot phải đối mặt với tranh cãi liên quan đến tài trợ từ Ả Rập Xê Út. Vào năm 2020, giải League of Legends European Championship (LEC) đã cố gắng ký kết hợp đồng tài trợ với Neom, một thành phố đang được xây dựng ở Ả Rập Xê Út. Tuy nhiên, các bình luận viên và chuyên gia phát sóng của giải đấu đã cùng nhau bày tỏ sự không đồng tình, buộc LEC phải rút khỏi thỏa thuận này.
Cộng đồng game thủ Liên Minh Huyền Thoại bị chia rẽ sâu sắc trước những tranh cãi về Esports World Cup 2024.
Ả Rập Xê Út Vẫn Mạnh Tay Đầu Tư Vào Esports
Bất chấp những tranh cãi và làn sóng phản đối, Ả Rập Xê Út vẫn tiếp tục đầu tư mạnh mẽ vào ngành esports, không chỉ tài trợ cho Esports World Cup mà còn sở hữu và hỗ trợ nhiều đội tuyển thi đấu dưới tên Team Falcons ở nhiều tựa game esports khác nhau. Điều này cho thấy tham vọng của quốc gia này trong việc định hình lại vị thế của mình trên bản đồ toàn cầu thông qua thể thao điện tử.
Esports World Cup 2024 không chỉ là một giải đấu, mà còn là một tấm gương phản chiếu những vấn đề phức tạp giữa tiền tệ, đạo đức và ảnh hưởng chính trị trong ngành game. Nó đặt ra câu hỏi cho mỗi game thủ, streamer và tổ chức: Liệu sự phát triển của esports có nên đánh đổi bằng các giá trị nhân quyền và đạo đức? Hãy chia sẻ suy nghĩ và góc nhìn của bạn về vấn đề này trong phần bình luận bên dưới nhé!
